Răng niềng là phương pháp điều trị răng miệng phổ biến hiện nay. Tuy nhiên, để đạt được kết quả tốt nhất và bảo vệ sức khỏe răng miệng, việc vệ sinh răng niềng đúng cách là rất quan trọng. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ hướng dẫn bạn cách vệ sinh răng niềng đúng cách để đảm bảo sức khỏe răng miệng và tăng hiệu quả điều trị. Hãy cùng đọc và áp dụng những thông tin hữu ích này để giữ cho răng niềng của bạn luôn sạch sẽ và khỏe mạnh nhé.
Tại sao nên chăm sóc răng niềng đúng cách?
Nếu bạn đang sử dụng răng niềng để điều trị răng miệng, thức ăn có thể bị mắc kẹt vào các mắc cài và dây cung, gây khó khăn trong việc làm sạch. Nếu để lâu, thức ăn này có thể tạo thành mảng bám trên răng niềng. Mảng bám là nơi cho vi khuẩn sinh sống và phát triển, gây ra các vấn đề về sức khỏe răng miệng như sâu răng, viêm nha chu, viêm lợi, kích nướu và hôi miệng.
Tuy nhiên, vấn đề không chỉ là sức khỏe răng miệng, mà còn ảnh hưởng đến quá trình điều trị nha khoa. Khi bạn bị các vấn đề về răng, bạn phải dành thời gian và tiền bạc để điều trị chúng trước khi tiếp tục quá trình niềng răng. Do đó, việc chăm sóc răng niềng đúng cách và đầy đủ là rất quan trọng để hạn chế những ảnh hưởng xấu đến sức khỏe răng miệng và quá trình điều trị nha khoa của bạn.
Mới niềng răng nên ăn gì để bảo vệ răng niềng?
Nếu bạn vừa mới niềng răng và đang tự hỏi mình rằng nên ăn gì để đảm bảo sức khỏe răng miệng, hãy tham khảo những loại thực phẩm và cách ăn uống sau đây để đạt hiệu quả tốt nhất:
Những đồ ăn mềm
Khi bạn mới đặt chun tách khe, mắc cài và đi dây cung, răng của bạn có thể sẽ đau ê ẩm trong vòng 1-2 ngày đầu. Đây là một phản ứng bình thường, cho thấy rằng mắc cài đã bắt đầu làm việc. Tuy nhiên, cảm giác đau và ê ẩm có thể gây khó khăn trong việc ăn uống.
Trong giai đoạn này, bạn nên ăn những loại thực phẩm dễ ăn như cháo, súp, bánh mì mềm, các loại nước sinh tố và trái cây mềm như chuối, táo, lê, xoài, dưa hấu, cũng như cơm nước. Điều này giúp giảm đau và giúp bạn dễ dàng tiêu hoá thức ăn.
Ngoài ra, bạn nên tránh các loại thực phẩm cứng như bánh mì nướng, thịt rán, kẹo cao su và kẹo cứng, vì chúng có thể làm tổn thương răng niềng và gây đau.
Với chế độ ăn uống khoa học, bạn sẽ giảm thiểu tình trạng đau đớn và giúp quá trình điều trị răng miệng của bạn diễn ra hiệu quả hơn.
Cắt thức ăn thành những miếng nhỏ và nhai kỹ thật chậm
Ở nước ngoài, một số quốc gia sử dụng dao và cây nĩa để cắt và làm nhỏ đồ ăn, trong khi ở Việt Nam thì người ta thường dùng đũa hoặc thìa để ăn. Tuy nhiên, khi bạn đang sử dụng răng niềng, việc cắt đồ ăn thành những miếng nhỏ trước khi ăn là rất quan trọng để tránh tình trạng thức ăn kẹt vào răng niềng. Vì vậy, bạn nên chuẩn bị một bộ dao, kéo và nĩa để cắt thức ăn ra thành những miếng nhỏ và dễ ăn hơn.
Ngoài ra, khi ăn, bạn cũng nên nhai chậm để tránh cảm giác đau và không bị những cơn đau đớn khi thưởng thức các món ăn ngon. Việc nhai chậm cũng giúp tiêu hóa tốt hơn và giúp bạn tận hưởng đồ ăn một cách thoải mái hơn.
Hạn chế căn trực tiếp bằng các răng ở hàm phía trước
Khi sử dụng răng niềng, việc cắt nhỏ thức ăn trước khi ăn là rất quan trọng để tránh tình trạng thức ăn kẹt vào răng niềng. Ví dụ, khi ăn táo, ổi, bánh sandwich, hamburger, bánh mỳ ba tê, bánh pizza, bạn nên sử dụng dao hoặc tay cắt để cắt chúng ra thành những miếng nhỏ trước khi nhai từ từ ở vùng răng hàm. Điều này giúp bạn tránh tình trạng thức ăn kẹt vào răng niềng và giảm thiểu đau đớn khi ăn.
Ngoài ra, những loại bánh nhiều lớp như bánh ba tê, sandwich cũng có thể chứa nhiều loại thực phẩm dai, cứng, lạ bên trong. Vì vậy, tốt nhất là bạn cắt nhỏ ra và ăn từng miếng nhỏ để tránh tình trạng thức ăn kẹt cắn và gây đau đớn khi ăn.
Với việc cắt nhỏ thức ăn và ăn từ từ, bạn sẽ giảm thiểu tình trạng thức ăn kẹt cắn vào răng niềng và giảm thiểu đau đớn khi ăn.
Tránh ăn các thực phẩm cứng
Khi mới niềng răng, bạn nên hạn chế ăn đồ cứng, vì chúng có thể gây ra những tác động mạnh lên mắc cài và dây cung, gây đau và gây tổn thương cho mô nha chu quanh răng. Trong giai đoạn đeo mắc cài, các chân răng cũng yếu do đang có quá trình tiêu và tạo xương giúp di chuyển theo ý nha sĩ, vì vậy, việc ăn đồ cứng có thể gây tác động xấu đến quá trình điều trị nha khoa.
Các loại thực phẩm phổ biến như sườn chua ngọt, chân gà, thịt bò hun khói, ngô… cũng nên hạn chế tối đa và nếu thèm quá thì có thể sử dụng cách cắt nhỏ như đã đề cập ở trên để ăn. Tuy nhiên, những loại thực phẩm cứng như kẹo cứng, chân gà, ngô rang nên được tránh để giảm thiểu tác động xấu đến răng và mắc cài.
Đặc biệt, việc nhai đá lạnh hoặc cắn bút chì cũng là thói quen cần được tránh khi sử dụng răng niềng. Bạn nên tập thói quen ăn đồ mềm để tránh tình trạng mắc cài và giảm thiểu tác động xấu đến răng miệng.
Với việc hạn chế ăn đồ cứng và tập thói quen ăn đồ mềm, bạn sẽ giảm thiểu tác động xấu lên răng và giúp quá trình điều trị răng niềng diễn ra hiệu quả hơn.
Không ăn những đồ ăn dính
Những loại thực phẩm dính vào răng như kẹo cao su, kẹo dừa, xôi nếp, hạt các loại đều là những thực phẩm bạn nên tránh khi sử dụng răng niềng. Những loại thực phẩm này có thể bám vào mắc cài và dây cung, khiến bạn cảm thấy rất khó chịu và gây tổn thương cho mô nha chu quanh răng.
Nếu bạn sử dụng răng niềng và ăn những loại thực phẩm này, bạn sẽ cảm thấy bị khó chịu và không thoải mái cho đến khi bạn chải răng cũng như dùng chỉ nha khoa để loại bỏ các mảng bám thức ăn. Vì vậy, bạn cần hạn chế sử dụng những loại thực phẩm này để giảm thiểu tình trạng mắc cài và bảo vệ sức khỏe của răng miệng.
Cần chải răng sạch ngay sau khi ăn những đồ ăn ngọt
Khi sử dụng răng niềng, việc ăn đồ ngọt có thể gây nguy cơ dẫn đến sâu răng. Vì mắc cài sẽ lưu các đồ ngọt lên răng, nếu không chăm sóc và vệ sinh sạch sẽ thì sẽ dễ dàng hình thành mảng bám và gây sâu răng. Khi ăn xong, bạn cần chải răng kỹ lưỡng để loại bỏ các mảng bám và tránh tình trạng sâu răng xảy ra.
Lưu ý rằng, nhiều loại sữa hoặc nước giải khát cũng có đường, do đó việc vệ sinh và ngừa sâu răng cũng vô cùng quan trọng. Bạn nên chọn những loại thức uống không đường hoặc ít đường để giảm thiểu nguy cơ sâu răng.
Nếu bạn thích ăn sữa chua, hãy chọn loại không đường hoặc ít đường và vệ sinh răng miệng thật kỹ sau khi ăn. Sữa chua có tác dụng làm dịu đau nhức một cách tạm thời, tuy nhiên, nếu không vệ sinh sạch sẽ thì sữa chua cũng có thể gây mảng bám trên răng và gây hại cho răng miệng của bạn.
Giải quyết những vết xước trong miệng
Khi sử dụng răng niềng, thỉnh thoảng bạn có thể gặp phải những vết nhiệt miệng hoặc bị dây cung – mắc cài cọ vào môi má. Điều này là thường gặp và bình thường đối với những người đeo răng niềng. Để giảm đau và khó chịu, bạn có thể ngậm nước lạnh hoặc bôi sáp nha khoa, silicone, hoặc thậm chí 1 ít kẹo cao su vào vị trí gây xước. Tuy nhiên, bạn cần tránh nhai vào vùng này vì việc này có thể làm vết thương lan rộng hơn và làm tăng đau đớn.
Nếu tình trạng nhiệt miệng hoặc chấn thương môi quá nghiêm trọng, bạn cần gọi cho nha sĩ để được giải quyết triệt để và đưa ra lời khuyên thông thái cho bạn. Nha sĩ sẽ kiểm tra và điều chỉnh răng niềng của bạn để giảm tình trạng xước hoặc va chạm môi, giúp bạn cảm thấy thoải mái hơn khi sử dụng răng niềng.
Hãy uống thật nhiều nước mỗi ngày
Trong thời gian đeo răng niềng, bạn có thể thấy miệng của mình khô hơn bình thường. Vì vậy, bạn nên uống đủ lượng nước trong ngày để giữ cho miệng luôn ẩm mượt. Uống nhiều nước không chỉ giúp kiểm soát sâu răng hiệu quả hơn, mà còn giúp duy trì sức khỏe toàn thân.
Nếu bạn không uống đủ nước, môi trường khô trong miệng sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn gây sâu răng phát triển. Vì vậy, hãy luôn mang theo nước và uống thường xuyên, không chỉ khi bạn cảm thấy khát. Nếu bạn là người hay quên uống nước, hãy đặt lịch nhắc nhở hoặc sử dụng ứng dụng giúp theo dõi lượng nước uống trong ngày.
Nếu tình trạng khô miệng quá nghiêm trọng và không thể khắc phục bằng cách uống nước, bạn nên tham khảo ý kiến của nha sĩ tại Nha Khoa Volcano để được tư vấn và giải quyết vấn đề một cách kịp thời.
Nếu bạn vẫn đang phân vân với câu hỏi “Mới niềng răng nên ăn gì?”, hãy xem qua danh sách sau đây để tìm hiểu những thực phẩm nên ăn và nên kiêng trong giai đoạn niềng răng:
Những thực phẩm nên ăn:
- Sữa và các sản phẩm từ sữa như phô mai mềm, bánh pudding, đồ uống có sữa, sữa chua, phô mai, trứng.
- Bánh mì mềm, bánh kếp, bánh nướng xốp không có hạt.
- Ngũ cốc như mì, cơm.
- Thịt gia cầm, thịt viên, thịt hầm.
- Hải sản.
- Rau, khoai tây nghiền, rau hấp, đậu.
- Trái cây như táo, chuối, nước trái cây, sinh tố, quả mọng.
- Kem không có hạt, sữa lắc, sôcôla, bơ đậu phộng, bánh quy mềm.
Những thực phẩm nên kiêng:
- Thức ăn dai như bánh mì tròn, cam thảo, bánh pizza, bánh mì Pháp.
- Thực phẩm giòn như bỏng ngô, khoai tây chiên, nước đá, kẹo cứng bao gồm kẹo, lương khô.
- Thực phẩm dính như kẹo caramel, kẹo cao su.
- Thức ăn cứng như quả hạch, kẹo cứng.
- Thực phẩm yêu cầu cắn bằng răng cửa như táo, cà rốt, xương sườn và cánh gà.
Với danh sách này, bạn có thể tự tin hơn trong việc lựa chọn thực phẩm phù hợp để ăn trong giai đoạn niềng răng và kiêng những loại thực phẩm có thể làm hại đến răng và niềng răng của bạn.
Hướng dẫn cách vệ sinh và chăm sóc răng sau khi niềng hiệu quả
Sau khi niềng răng, việc chăm sóc răng miệng đúng cách là rất quan trọng để đảm bảo răng luôn trong tình trạng sạch và khỏe mạnh. Dưới đây là 6 cách để chăm sóc răng sau khi niềng:
Sử dụng bàn chải có lông mềm
Để chăm sóc răng sau khi niềng răng hiệu quả, bạn cần chọn loại bàn chải có lông mềm, kích thước vừa vặn với miệng, giúp dễ dàng chải răng mà không làm tổn thương nướu. Bạn nên chọn bàn chải có kích thước phù hợp để dễ dàng di chuyển và làm sạch răng. Bên cạnh đó, bạn cần thay mới bàn chải sau 3 tháng sử dụng để đảm bảo vệ sinh răng miệng đạt hiệu quả tốt nhất.
Nếu muốn sử dụng bàn chải chuyên dụng cho răng niềng, bạn có thể lựa chọn bàn chải kẽ răng. Loại bàn chải này có thiết kế đặc biệt, phù hợp với các kẽ răng khi có gắn mắc cài. Đầu bàn chải nhỏ giúp dễ dàng len lỏi và lấy sạch cặn thức ăn ở giữa các răng. Bàn chải kẽ răng gồm hai dạng chữ I (dùng cho răng trước) và chữ L (dùng cho các răng sau) để phù hợp với từng vị trí răng trong miệng.
Lựa chọn kem đánh răng có fluoride
Fluoride là một loại khoáng chất thiết yếu cho quá trình tạo men và ngà răng. Nó có tác dụng củng cố và bảo vệ men răng, giúp phòng ngừa sâu răng hiệu quả. Ngoài ra, fluoride còn có khả năng tái tạo men răng bị suy yếu và ngăn ngừa sự phát triển của sâu răng khi chúng chưa hình thành lỗ. Do đó, bạn nên sử dụng kem đánh răng chứa fluoride hàng ngày để bảo vệ răng miệng. Nếu sử dụng thường xuyên và đúng cách, fluoride có thể giúp ngăn ngừa được tình trạng sâu răng và bảo vệ răng miệng khỏi các bệnh lý liên quan.
Chải răng đúng cách an toàn
Để đánh răng hiệu quả sau khi niềng răng, bạn nên chải răng 2 lần/ngày, sử dụng bàn chải có lông mềm và kích thước vừa vặn với miệng để dễ dàng chải răng mà không làm tổn thương nướu. Trong quá trình chải răng, bạn nên xoay tròn hoặc chải dọc trên các bề mặt răng, từ trong ra ngoài, để làm sạch hết mảng bám và thức ăn dính trên răng.
Để làm sạch phần mắc cài, bạn có thể đặt bàn chải tựa vào lợi và răng, rồi đẩy bàn chải ở trên và dưới dây cung để làm sạch xung quanh mắc cài. Nếu bạn có niềng răng dạng trong suốt, vì có thể tháo lắp dễ dàng nên bạn có thể đánh răng bình thường như trước khi niềng răng.
Không chỉ đánh răng mà còn cần làm sạch phần lưỡi vì khoảng 70% vi khuẩn ở lưỡi. Bạn có thể làm sạch phần lưỡi bằng bàn chải răng hoặc cọ lưỡi. Việc làm sạch phần lưỡi sẽ giúp cải thiện hơi thở của bạn tốt hơn.
Dùng chỉ tơ nha khoa
Để chăm sóc răng niềng hiệu quả, ngoài việc đánh răng, bạn nên sử dụng thêm chỉ nha khoa ít nhất 1 lần mỗi ngày sau khi ăn. Chỉ nha khoa giúp làm sạch các kẽ răng, loại bỏ cặn thức ăn thừa mà bàn chải đánh răng không thể làm sạch hết được.
Đầu tiên, bạn cần chuẩn bị một sợi chỉ nha khoa dài khoảng 30 – 45cm và cuộn đầu chỉ vào ngón giữa. Sau đó, dùng ngón trỏ và ngón cái kéo căng sợi chỉ và chừa lại đoạn giữa khoảng 3 – 5cm.
Sau khi đã chuẩn bị sẵn, bạn có thể luồn sợi chỉ vào kẽ răng và di chuyển lên xuống, chạm vào cả hai bề mặt của răng và làm sạch mảng bám thức ăn. Hãy nhớ di chuyển sợi chỉ một cách nhẹ nhàng để tránh làm tổn thương nướu và các cấu trúc khác của răng.
Khi sử dụng chỉ nha khoa, bạn nên dành thời gian và làm cẩn thận để đạt hiệu quả tốt nhất. Ngoài ra, bạn cũng cần thay đổi vị trí sợi chỉ để làm sạch toàn bộ các kẽ răng.
Chú ý rằng việc sử dụng chỉ nha khoa không thể thay thế hoàn toàn cho việc đánh răng và vệ sinh răng miệng đầy đủ. Tuy nhiên, nó là một phần quan trọng trong chế độ chăm sóc răng niềng của bạn.
Sử dụng thêm nước súc miệng
Sau khi đánh răng xong, bạn nên sử dụng nước súc miệng để làm sạch hoàn toàn các mảng bám và cặn thức ăn trong khoang miệng. Việc sử dụng nước súc miệng giúp giảm sự ê buốt, làm cứng chắc và bảo vệ răng niềng tốt hơn. Nên chọn loại nước súc miệng chứa fluoride để tăng cường bảo vệ men răng và phòng ngừa sâu răng hiệu quả. Bạn có thể súc miệng trực tiếp hoặc pha loãng nước súc miệng để sử dụng.
Ngoài ra, máy tăm nước cũng là một dụng cụ làm sạch răng chất lượng và được ưa chuộng hiện nay. Máy tăm nước sử dụng tia nước với cường độ cao, giúp đi sâu vào kẽ răng và làm sạch dây cung, mắc cài một cách tối ưu. Với máy tăm nước, bạn không cần mất quá nhiều thời gian để làm sạch răng, chỉ cần bấm nút và di chuyển tăm nước đến các kẽ răng, nước sẽ tự động phun ra và đẩy hết cặn bám ra ngoài. Máy tăm nước giúp loại bỏ được các mảng bám, cặn thức ăn và vi khuẩn trong khoang miệng, đồng thời giúp cho hơi thở của bạn luôn thơm mát và sảng khoái.
Cạo vôi răng định kỳ
Phía dưới chân răng và lợi thường dễ bị bám cặn, vôi răng là kết cấu khá cứng và không thể loại bỏ hoàn toàn bằng cách đánh răng thông thường. Vôi răng là mảng bám có chứa vi khuẩn và gây hại cho sức khỏe răng miệng. Vì vậy, bạn cần đến nha khoa để cạo vôi răng định kỳ, tùy thuộc vào tình trạng răng của mỗi người, thường là 6 tháng/lần hoặc theo chỉ dẫn của nha sĩ. Nếu để vôi răng tích tụ quá lâu, nó không chỉ làm mất thẩm mỹ nụ cười mà còn tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển và sinh sôi nảy nở, gây ra các vấn đề răng miệng như sâu răng, hôi miệng, viêm nha chu, và có thể ảnh hưởng đến sức khỏe toàn thân nếu không được xử lý kịp thời.
Những lưu ý về chế độ ăn uống khi niềng răng
Sau khi niềng răng, bạn cần chú ý đến chế độ ăn uống để tránh làm ảnh hưởng đến khung niềng.
Trong giai đoạn đầu, bạn có thể cảm thấy cộm và đau nhức. Vì vậy, bạn nên ăn đồ ăn mềm như cháo, súp, cơm, sinh tố, nước ép và tránh ăn đồ ăn cứng, dẻo và dính.
Khi ăn, bạn nên cắt thức ăn thành miếng nhỏ để dễ nhai và nuốt, giảm áp lực lên răng và niềng.
Nếu ăn các loại đồ ăn quá cứng hoặc dính như bỏng ngô, kẹo, sườn, chân gà, chúng có thể làm tổn thương mô nha chu xung quanh răng.
Hạn chế đồ ăn dính như kẹo dừa, kẹo cao su vì chúng có thể dính vào răng hoặc mắc cài, gây khó khăn trong việc vệ sinh răng miệng. Ngoài ra, bạn cũng cần bổ sung đủ nước cho cơ thể vì trong quá trình niềng răng, bạn thường cảm thấy khô miệng hơn so với bình thường.
Tổng kết bài viết, thông qua những thông tin trên, bạn có thể nắm rõ hơn về cách vệ sinh răng niềng một cách đầy đủ và hiệu quả. Việc chăm sóc răng miệng đúng cách sau khi niềng răng giúp cho răng chắc khỏe, đồng thời giúp tăng hiệu quả chỉnh nha. Chú ý làm sạch răng niềng thật kỹ và tuân thủ đúng các lời khuyên trên để đạt được kết quả tốt nhất.
